De inflatie daalt langzaam, maar de economische groei blijft historisch laag en de financiële risico’s zijn toegenomen. Het geleidelijke herstel van de wereldeconomie van zowel de pandemie als de Russische invasie van Oekraïne is nog steeds op spoor. De heropende economie van China veert sterk op. Verstoringen in de toeleveringsketen nemen af, terwijl de door de oorlog veroorzaakte ontwrichtingen op de energie- en voedselmarkten afnemen.
Dat stelt het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in haar meest recente World Economic Outlook dat dinsdag is uitgekomen.
Het Fonds voorspelt dat de groei dit jaar een dieptepunt zal bereiken van 2,8 procent en volgend jaar licht zal stijgen tot 3 procent – 0,1 procentpunt beneden haar projecties van januari. De wereldwijde inflatie zal dalen, zij het langzamer dan aanvankelijk verwacht, van 8,7 procent vorig jaar naar 7 procent dit jaar en 4,9 procent in 2024.
De economische vertraging van dit jaar concentreert zich in ontwikkelde economieën, met name in de eurozone en het Verenigd Koninkrijk, waar de groei dit jaar naar verwachting zal dalen tot 0,8 procent en -0,3 procent, om daarna weer op te veren tot respectievelijk 1,4 en 1 procent. Ondanks een neerwaartse bijstelling met 0,5 procentpunt trekken veel opkomende markten en opkomende economieën daarentegen aan, waarbij de groei aan het einde van het jaar versnelt van 2,8 procent in 2022 naar 4,5 procent in 2023.
Risico’s
De recente instabiliteit in het bankwezen herinnert echter eraan dat de situatie kwetsbaar blijft, zegt het IMF. De neerwaartse risico’s overheersen en de mist rond de economische vooruitzichten voor de wereld is dikker geworden.
Ten eerste is de inflatie veel hardnekkiger dan verwacht. Hoewel de wereldwijde inflatie is gedaald, weerspiegelt dat vooral de scherpe ommekeer in de energie- en voedselprijzen. Maar de kerninflatie, exclusief energie en voedsel, heeft in veel landen nog geen hoogtepunt bereikt. Het IMF verwacht dat de kerninflatie aan het einde van het jaar zal vertragen tot 5,1 procent dit jaar, een aanzienlijke opwaartse bijstelling van 0,6 procentpunt ten opzichte van haar update van januari, en ruim boven de doelstelling.
Het IMF constateert dat ten aanzien van lonen de nominale loonstijgingen achter blijven bij de prijsstijgingen, wat een daling van de reële lonen impliceert. Enigszins paradoxaal genoeg gebeurt dit terwijl de vraag naar arbeid zeer sterk is, bedrijven veel vacatures plaatsen en
Geen makkelijk traject
Na een lange periode van gematigde inflatie en lage rentetarieven was de financiële sector te zelfgenoegzaam geworden over de mismatch tussen looptijd en liquiditeit. De snelle verkrapping van het monetaire beleid vorig jaar leidde tot aanzienlijke verliezen op langlopende vastrentende activa en verhoogde financieringskosten.
In zo’n ernstig neerwaarts scenario zou de wereldwijde groei dit jaar kunnen vertragen tot 1 procent, wat impliceert dat het inkomen per hoofd van de bevolking bijna stagneert. “We schatten de kans op een dergelijke uitkomst op ongeveer 15 procent. We gaan dus een lastige fase in waarin de economische groei naar historische maatstaven zwak blijft, de financiële risico’s zijn toegenomen, maar de inflatie nog niet definitief is omgeslagen”, stelt het IMF.
Beleid
Beleidsmakers hebben meer dan ooit behoefte aan een vaste hand en heldere communicatie. Nu de financiële instabiliteit onder controle is, moet het monetaire beleid gericht blijven op het terugdringen van de inflatie, maar moet het bereid zijn zich snel aan te passen aan de financiële ontwikkelingen. Een zilveren voering is dat de bancaire onrust de totale activiteit zal helpen vertragen, aangezien banken de kredietverlening beperken.
Ook het fiscaal beleid kan een actieve rol spelen. Door de economische activiteit af te koelen, zou een strakker begrotingsbeleid het monetaire beleid ondersteunen, waardoor de reële rentetarieven sneller zouden terugkeren naar een laag natuurlijk niveau. Een goed opgezette begrotingsconsolidatie zal ook helpen de broodnodige buffers weer op te bouwen en de financiële stabiliteit te versterken. Hoewel het begrotingsbeleid dit jaar in veel landen minder expansief wordt, kan er meer worden gedaan om de begrotingsruimte terug te winnen.
Voor opkomende markten en ontwikkelingseconomieën betekent dit ook zorgen voor een goede toegang tot het wereldwijde financiële vangnet, met inbegrip van de voorzorg regelingen van het IMF, toegang tot de repofaciliteit van de Amerikaanse Federal Reserve Foreign and International Monetary Authorities of, waar relevant, tot swaplijnen van de centrale bank. Wisselkoersen moeten zoveel mogelijk kunnen worden aangepast, tenzij dit risico’s voor de financiële stabiliteit vergroot of de prijsstabiliteit bedreigt, in overeenstemming met het geïntegreerd beleidskader van het IMF.
