Een grote Europese ruimtesonde begint maandag met een zwieper van de aarde en de maan aan een lange oversteek naar Jupiter. De slinger van de zwaartekracht moet de Juice naar die planeet brengen. Daar komt het ruimtevaartuig in juli 2031 aan.
Deze zogeheten flyby is al jaren geleden gepland, ver voor de lancering in 2023. Maandag vliegt de Juice langs de maan. Op dinsdag volgt de vlucht langs de aarde. Rond 23.57 uur is de afstand het kleinst: ongeveer 6.800 kilometer. Dat is dichterbij dan sommige satellieten.
De manoeuvre kan mislukken. “Het is alsof je heel erg snel door een heel krappe gang schiet, met het gaspedaal diep ingetrapt en maar een paar millimeter speling met de rand van de weg”, omschrijft de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.
Tijdens de vlucht langs de aarde is de sonde dinsdag mogelijk met een goede verrekijker of telescoop vanuit Europa te zien. Het onbemande ruimtevaartuig ziet eruit als een stipje dat snel door het zwerk (aan de hemel drijvende wolken) beweegt. Door de zwaartekracht van de aarde gaat de sonde de bocht om. In augustus volgend jaar gaat hij langs Venus en in september 2026 en januari 2029 komt hij weer langs de aarde.
Het gebeurt vaker dat sondes langs de aarde vliegen tijdens hun route door het heelal. Dat scheelt energie. Maar de Juice is het eerste vaartuig dat een dubbele duikvlucht maakt, langs de aarde en de maan tegelijk.
Die omzwerving is nodig, omdat de ruimtesonde niet in staat is rechtstreeks van de aarde naar Jupiter te vliegen. Daar zou ongeveer 60.000 kilo brandstof voor nodig zijn en dat is volgens ESA een onmogelijke hoeveelheid. Bovendien is er nog meer brandstof nodig om na de oversteek af te remmen, zodat de sonde in een baan rond Jupiter kan komen en er niet op volle snelheid langs vliegt.
De Juice gaat naar Ganymedes, Callisto en Europa. Dat zijn drie van de ongeveer honderd manen van Jupiter. Hun oppervlak is een dikke korst ijs, met eronder mogelijk vloeibaar water. Als dat inderdaad zo is, zou daar misschien leven mogelijk (geweest) kunnen zijn. Het is pas de derde missie naar de grootste planeet in ons zonnestelsel ooit. Als alle brandstof aan boord op is, moet de Juice in 2035 inslaan op Ganymedes.
