De wereldwijde klimaatplannen zijn nog lang niet voldoende om de doelen van het klimaatakkoord van Parijs te halen. Met het huidige klimaatbeleid koerst de wereld af op ongeveer 3 graden opwarming in 2100.
Zelfs als alle landen hun nationale ambities waarmaken, komt de opwarming uit op 2,6 graden, concludeert het VN-milieuprogramma donderdag in een jaarlijks rapport. Dat analyseert de “uitstootkloof” die nog bestaat tussen de werkelijkheid en het Parijsakkoord. Landen spraken in 2015 af om de klimaatopwarming te beperken tot ruim onder de 2 graden, met 1,5 graden als richtdoel.
Er is “vanaf vandaag” een wereldwijde mega-inspanning nodig om de uitstoot te verminderen, concludeert het VN-milieuprogramma donderdag in zijn jaarlijkse rapport over het wereldwijde klimaatbeleid. Gebeurt dat niet, dan is het 1,5 graden-doel uit het Parijsakkoord ten dode opgeschreven.
Het onderzoek verschijnt in aanloop naar de jaarlijkse klimaattop, die in november plaatsvindt in Azerbeidzjan. Daar gaat het dit jaar vooral over financiële klimaatsteun aan arme landen. In aanloop naar de top van volgend jaar moeten landen vervolgens hun klimaatdoelen bijwerken.
Het is essentieel dat landen meer klimaatambitie tonen, zegt directeur Inger Andersen van het VN-Milieuprogramma. “Anders is het 1,5 graden-doel dood en ligt ‘ruim onder de 2 graden’ op de intensive care.”
Het VN-rapport draagt de titel Geen gebakken lucht meer. Dat is ook wat Andersen van regeringsleiders vraagt: “We hebben wereldwijde actie nodig met een schaal en snelheid die we nog nooit hebben gezien – nu meteen, nog voor de volgende ronde klimaatbeloftes.”
De wereldwijde uitstoot van broeikasgassen ging vorig jaar met 1,3 procent omhoog naar 57 miljard ton CO2. Met het huidige beleid blijft de uitstoot tot 2030 op dat niveau, verwacht de VN.
Om het pad naar de 1,5 graden te volgen, moet de uitstoot in de weinige jaren tot 2030 bijna halveren. Om onder de 2 graden te blijven, moet de uitstoot met ruim een kwart omlaag.
Dat vereist niet alleen dat landen ambitieuzer worden, maar allereerst ook dat ze hun bestaande ambities nakomen. Nu zijn landen als Canada, Australië, de Verenigde Staten en Saoedi-Arabië niet op weg om hun eigen doelen te halen, blijkt uit het VN-rapport. De Europese Unie is wel op de juiste koers en is van de grote economieën ook op weg naar de sterkste uitstootdaling.
Volgens de VN zijn er nog veel mogelijkheden om de CO2-uitstoot terug te brengen en de beloftes uit het Parijsakkoord waar te maken. Eerder liet VN-klimaatpanel IPCC al zien dat wereldwijd veel maatregelen mogelijk zijn die goedkoop zijn of zelfs geld besparen.
Alleen al de versnelde inzet van zonne- en windenergie kan een flink deel van de klimaatopgave invullen, vertelt Evelien Smit van adviesbureau Common Futures. Zij schreef mee aan het hoofdstuk over de klimaatmaatregelen die nog voor het oprapen liggen. Ook het verminderen van ontbossing en beter bosbeheer spelen daarin een belangrijke rol.
“En in de transportsector kan met een shift van de auto naar fiets en ov een grote stap worden gezet”, aldus Smit. Tegelijk wint de elektrische auto snel terrein. “Die ontwikkelingen gaan sneller dan we hadden verwacht.”
