Rusland is bereid te onderhandelen over een einde aan de oorlog in Oekraïne. Dat zei president Vladimir Poetin donderdag op zijn jaarlijkse persconferentie. Intussen lobbyt Oekraïne in Brussel voor meer steun uit het Westen om zijn eigen onderhandelingspositie te verbeteren.
Poetin zei op de strak geregisseerde persconferentie dat Rusland klaar is voor “onderhandelingen en concessies”. Volgens hem wil hij vooralsnog alleen in gesprek met het Oekraïense parlement. Hij zou pas bereid zijn om met de regering van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky te praten als Oekraïne verkiezingen houdt en Zelensky wordt herkozen.
De aankomende Amerikaanse president Donald Trump wil zo snel mogelijk vrede bereiken na zijn inhuldiging in januari. Trump belooft “vrede door kracht” en lijkt daarmee te bedoelen dat hij bereid is zware druk uit te oefenen om beide strijdende partijen aan de onderhandelingstafel te krijgen.
Zowel Oekraïne als Rusland sorteert voor op de regering-Trump door hun bereidheid om te praten uit te spreken. Het is alleen de vraag of Poetin dat daadwerkelijk wil, zolang Rusland het overwicht heeft en vorderingen maakt op het slagveld in Oekraïne.
Intussen doet Kyiv een beroep op zijn bondgenoten om snel zoveel mogelijk militaire steun te leveren om de Oekraïense onderhandelingspositie te verbeteren. De Oekraïense president Zelensky ging daar woensdag over om tafel met NAVO-topman Mark Rutte en verschillende Europese leiders tijdens de EU-top in Brussel. Steun aan Oekraïne is daar donderdag een belangrijk onderwerp van gesprek.
Zelensky deed een beroep op de VS en de EU om zich te verenigen in hun steun voor zijn land. De Nederlandse premier Dick Schoof zei ervan uit te gaan dat dit inderdaad gebeurt. “We zullen allemaal proberen de trans-Atlantische relatie op dat punt echt heel strak te houden.”
Nederland en de EU vinden dat Oekraïne moet besluiten wanneer het tijd is voor vredesgesprekken met Rusland. Dat lijkt een punt van spanning te worden met de aankomende regering-Trump.
Poetin zei donderdag op zijn strak geregisseerde persconferentie over het verloop van de strijd: “Het front is in beweging. We rukken niet langer enkele honderden meters op, maar boeken vierkante kilometers terreinwinst.” Dat komt volgens hem doordat het Oekraïense leger zware verliezen lijdt.
Volgens Poetin komen de doelen van de Russische invasie van Oekraïne steeds dichterbij. Rusland wil onder meer voorkomen dat Oekraïne lid wordt van de NAVO en grote delen van het zuiden en oosten van het buurland inlijven.
Oekraïne, westerse inlichtingendiensten en deskundigen trekken de lezing van Poetin op verschillende punten in twijfel. Het Russische leger rukt inderdaad op in Oost-Oekraïne, maar lijdt daarbij zelf enorme verliezen. De Oekraïense verdedigers staan inderdaad onder flinke druk, maar het is de vraag hoelang Rusland die kan blijven uitoefenen. Een grote doorbraak die zou tellen als een drastische verandering lijkt nog niet nabij. Wel is Oekraïne momenteel duidelijk in het nadeel.
Over de strijd in de Russische provincie Kursk, die in augustus werd binnengevallen door Oekraïne, beloofde Poetin dat Rusland die “beslist” zal winnen. “We zullen de Oekraïense troepen verdrijven, maar ik kan er geen datum op plakken”, zei hij.
Poetin sprak ook over de nieuwe ballistische middellangeafstandsraket die vorige maand voor het eerst werd afgeschoten op Oekraïne. Die Oreshnik-raket vliegt sneller dan andere Russische projectielen, is daardoor moeilijker te onderscheppen en kan grote schade veroorzaken. Poetin zei een “technologisch duel met Amerikaanse raketten” met vertrouwen tegemoet te zien.
Deskundigen wijzen erop dat Rusland nog weinig Oreshniks heeft. Ze zullen de oorlog dus niet drastisch veranderen. Wel zijn ze door hun grote snelheid en bereik een effectief middel om westerse landen angst aan te jagen. Russische staatsmedia benadrukten dat een Oreshnik het NAVO-hoofdkwartier in Brussel binnen zeventien minuten kan bereiken.
Moskou is namelijk woedend omdat de VS, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk Oekraïne beperkte toestemming hebben gegeven om raketten die ze hebben geleverd af te vuren op doelen op Russisch grondgebied. De Russische inzet van de Oreshnik-raket was daar een reactie op. In zijn toespraak op de persconferentie zei Poetin: “Praktisch alle NAVO-landen vechten tegen Rusland.”
Trump liet eerder deze maand weten dat hij Oekraïense aanvallen met Amerikaanse raketten op Russisch grondgebied niet ziet zitten. “Ik ben er faliekant tegen. Het zorgt alleen maar voor verdere escalatie van deze oorlog”, zei hij in een interview met TIME Magazine. Dat werd met gejuich ontvangen in Rusland.
