Israël en Hamas zouden op koers liggen voor een akkoord over een wapenstilstand in Gaza en de ruil van gegijzelden voor gevangenen. Zulke geluiden zijn niet nieuw. Toch zijn er redenen om aan te nemen dat er zo’n deal komt.
“Wat er nu anders is en hoopvol stemt voor een akkoord, is de harde externe druk op de gesprekken. Zulke druk is belangrijk om vooruitgang te boeken”, zegt onderhandelingsexpert Fleur Ravensbergen tegen NU.nl. Daarmee doelt ze op de wisseling van de macht in de Verenigde Staten. En dat niet alleen; zowel de zittende president Joe Biden als de aanstaande president Donald Trump zet in op een deal.
Daarnaast is het volgens Ravensbergen een goed signaal dat er relatief veel details over het eventuele akkoord naar buiten komen. “Denk aan de aantallen gegijzelden die vrij moeten komen. Maar ook welke Palestijnse gevangenen daartegenover staan.”
Bovendien blijven de hete hangijzers liggen tot een latere fase. Ook hierover zijn concrete zaken naar buiten gekomen, zoals de eventuele terugtrekking van het Israëlische leger uit Gaza. “En omdat er ook in deze fase gegijzelden vrij moeten komen, is er reden om ook na de eerste fase naar vooruitgang te blijven streven”, zegt de expert.
De uitvoering van de overeenkomst zal stapsgewijs gaan. In de eerste fase laat Hamas 33 Israëlische gegijzelden vrij. Tegelijkertijd laat Israël duizend Palestijnse gevangenen vrij.
Ook zal het Israëlische leger zich terugtrekken uit de bewoonde gebieden in de Gazastrook. Wel blijft het leger aanwezig in het grensgebied met Egypte, in de zogenoemde Philadelphi-corridor. Ook zullen de strijdkrachten bufferzones inrichten in het oosten en noorden.
Een week na het ingaan van het akkoord mogen ontheemde Palestijnen in het zuiden terug naar het noorden. Daarbij zullen controles plaatsvinden, maar die worden uitgevoerd door teams uit Egypte en Qatar.
Na het ingaan van de overeenkomst zullen op de zestiende dag onderhandelingen beginnen over de vrijlating van de resterende gegijzelden door Hamas. Daarnaast zal worden onderhandeld over de teruggave van de lichamen van gegijzelden die zijn omgekomen.
Ook de invulling van fases twee en drie zijn naar verluidt onderdeel van die onderhandelingen. Een van de gesprekspunten zou de terugtrekking van het Israëlische leger uit Gaza zijn.
De Amerikaanse president Biden zei maandag dat Israël en Hamas “op het punt staan” een akkoord te sluiten. Amerikaanse bronnen zeggen tegen nieuwssite Axios dat minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken dinsdag zelfs al plannen voor de periode na de oorlog zal bekendmaken.
Maar er wordt al meer dan een jaar gesproken over een staakt-het-vuren in de Gazastrook. Daarnaast hebben de Amerikanen eerder (te) hoog van de toren geblazen over een aanstaand akkoord.
Toch melden verschillende media, waaronder Israëlische, Arabische en Amerikaanse titels, stuk voor stuk dat een overeenkomst tussen Israël en Hamas binnen handbereik is. Ze baseren zich niet alleen op signalen vanuit de onderhandelingsteams, maar ook op Israëlische en Palestijnse bronnen.
Hamas zegt dinsdag tegen persbureau Reuters “positief gestemd” te zijn over de gesprekken. De BBC meldt dat de groepering de deal zelfs al heeft geaccepteerd. Een Israëlische bron bevestigt tegen Reuters dat een akkoord “dichtbij” is, maar dat de partijen er nog niet uit zijn. Het Qatarese onderhandelingsteam laat een vergelijkbaar geluid horen.
