Een Frans hulpfonds voor slachtoffers van pesticiden heeft een vrouw gecompenseerd voor het overlijden van haar kind (11). Daarbij speelde haar werk als bloemist een grote rol. De erkenning lijkt een mijlpaal voor mensen die omgaan met pesticiden.
De link tussen pesticiden en het overlijden van haar kind legde Laure Marivain jaren geleden zelf al. Ze vecht sindsdien voor erkenning en gerechtigheid. Marivain was zwanger toen ze in een bloemenzaak werkte. Er leek al die tijd niets aan de hand.
Tot haar dochter Emmy geboren wordt. “Ze huilde helemaal niet”, vertelt Marivain aan France Info. “Ze was paars en de anesthesist vertelde ons dat er een probleem was met de placenta. Die was helemaal zwart. Ook haar testen waren niet goed. Een vroedvrouw vroeg me zelfs of ik tijdens mijn zwangerschap drugs had gebruikt.”
Wanneer Emmy drie jaar oud is, krijgt ze pijn aan haar knieën. Ze wordt onderzocht in het ziekenhuis en blijkt leukemie te hebben. Haar moeder Laure kan het niet geloven en vraagt de doktoren hoe het kan. Pech, zeggen ze tegen haar. “Maar ik weet nu dat het niets met pech te maken heeft.”
Tijdens Emmy’s behandelingen doet haar moeder onderzoek naar de mogelijke oorzaken van de leukemie. Ze kijkt daarbij ook naar haar werk als bloemist. Zo zoekt ze informatie over de herkomst van de bloemen.
“Ik realiseerde me dat er op een boeket 43 verschillende pesticiden konden zitten”, vertelt ze. “Ik kwam erachter dat bloemen onzichtbare moordenaars waren.” Haar dochter overleed twee jaar geleden. Sindsdien strijdt Laure voor gerechtigheid.
Ze zoekt hulp bij een fonds dat mede door de Franse overheid is opgericht. Daarin zitten ook onderzoekers en artsen. Zij vertellen Laure vorig jaar dat ze een verband zien tussen de dood van Emmy en Laures baan als bloemist. Daarom krijgen zij en haar man elk een schadevergoeding van 25.000 euro.
Maar Laure blijft achter met een “enorm schuldgevoel”. “Ik zei tegen mezelf: hoe kon ik zo naïef zijn. Ik was het die mijn dochter vergiftigde. Het kind dat ik zo graag wilde. Ik ontplofte van woede.”
Laure en haar man gingen deze week in beroep tegen de compensatie. Volgens hun advocaat is er geen rekening gehouden met het lijden van hun dochter. Al zegt Laure tegen Le Monde ook te strijden voor anderen. Zo wil ze dat bloemisten niet langer worden blootgesteld aan pesticiden.
De zaak is opmerkelijk, zegt Hans Kromhout van Universiteit Utrecht. Hij doet onderzoek naar beroepsmatige blootstelling aan pesticiden. “In de verantwoording van de compensatie wordt niet gezegd om welke pesticiden het precies gaat. Dat is niet gek want het een-op-een bewijzen van een causaal verband is onmogelijk.”
Daarvoor zou de Franse bloemist precies moeten kunnen aantonen welke bloemen met welke pesticiden zijn bewerkt. “Ik neem aan dat nu elke bloemist met een kind met dit soort ziektebeelden een vergoeding kan krijgen. Al is de impact daarvan niet groot, omdat er gelukkig maar weinig kinderen zijn die kinderleukemie krijgen.”
Ook in Nederland zijn er sinds een paar jaar tegemoetkomingen voor mensen die ziek zijn geworden door chemische stoffen. Denk aan longkanker door beroepsmatige blootstelling aan asbest. “Hier moeten mensen wel aantonen dat ze zijn blootgesteld aan een specifieke stof. Dat is veel strenger dan hoe het nu in deze Franse zaak gaat.”
Tegemoetkomingen voor ziekte door pesticiden zijn er volgens Kromhout in ons land nog niet. Het RIVM kan desgevraagd niet zeggen of de zaak in Frankrijk gevolgen heeft voor ons land. “Er zijn in de literatuur aanwijzingen dat er verband is tussen bestrijdingsmiddelen en leukemie”, laat een woordvoerder weten.
“Wij zijn daarom op dit moment in Nederland bezig met een onderzoek.” Daarbij doelt de woordvoerder op het OBO-2-onderzoek. Daarin wordt gekeken naar de effecten op de gezondheid van omwonenden van landbouwpercelen en van agrariërs.
