In de nacht van zaterdag op zondag gaat in de VS TikTok op zwart. De app werkt dan hoogstwaarschijnlijk niet meer omdat de VS bang is voor datadoorsluizing naar China. Donald Trump, eigenaar Bytedance en 170 miljoen Amerikaanse TikTok-gebruikers balen.
Probeer je in de VS net na middernacht TikTok te openen dan krijg je een foutmelding. Dat verwacht China-deskundige Ed Sander, die al jarenlang Chinese internetbedrijven volgt.
TikTok mag vanaf zondag niet meer in de appstores worden aangeboden. Ook cloud-diensten, waar de content op gehost wordt, moeten daarmee stoppen. Het van oorsprong Chinese TikTok heeft zo’n beetje alles uitbesteed aan Amerikaanse bedrijven als Oracle, Amazon Web Services en Akamai. “Misschien kun je zondag wel de app opstarten, maar laden de filmpjes niet. Dan houdt het snel op”, zegt Sander.
Media als The Guardian melden dat bestaande gebruikers de app nog kunnen gebruiken, maar dat de app op termijn onbruikbaar wordt door een gebrek aan updates. “TikTok heeft zelf gezegd dat bij het verbod echt de stekker eruit gaat”, zegt Sanders. “Dan krijg je dus zo’n foutmelding die je bij andere oude apps ziet die niet meer in de lucht zijn.”
Amerikaanse inlichtingendiensten noemen TikTok een gevaar voor de nationale veiligheid. Ze vrezen dat gegevens van Amerikaanse burgers worden doorgespeeld aan de Chinese overheid. Ook zijn de diensten bang dat China gebruikers via het platform beïnvloedt.
In Europa hebben ze in tegenstelling tot Amerika een zeer strenge privacywetgeving. Apps moeten zich aan allerlei regels houden, anders krijgen de techbedrijven hoge boetes.
De Nederlandse TikTokker gaat ook iets merken van het verbod: Amerikaanse filmpjes zullen verwijderen. De vele Amerikaanse content creators kunnen Europa niet bereiken omdat ze geen account meer hebben.
Zij hopen op een hazenpaadje waar ook Sander op inzet. De oplossing is een simpele VPN (virtueel particulier netwerk), waarbij het lijkt alsof je op een andere locatie bent (buiten de Verenigde Staten). Laten ze nou net in China heel bedreven zijn in het gebruiken van VPN’s om internetcensuur te omzeilen. “Daar zijn veel apps verboden, maar via VPN’s kan je toch overal toegang tot krijgen”, beaamt Sander.
Influencers en gebruikers kunnen zondag de VPN aanzetten en de app opnieuw installeren vanuit een ander land. Van daaruit kan er gekeken worden naar alle clips en kunnen ze nieuwe filmpjes maken. De bestaande filmpjes zullen alleen niet meer zichtbaar zijn.
De oplossing is niet perfect, weet Sander. “Want met de VPN aan werken sommige andere apps niet optimaal.” De techdeskundige spreekt uit ervaring: hij heeft in China zelf altijd de VPN aan op zijn telefoon. En er komen kosten bij kijken. “Een goede VPN die je per app kan instellen kost zeker een paar dollar per maand. Je zou telkens de VPN aan en uit kunnen zetten, maar erg gebruiksvriendelijk is dat niet. Veel Amerikanen zullen het te veel gedoe vinden.”
Dat om middernacht de app in de VS niet meer werkt, is nog niet helemaal zeker. Nadat het hooggerechtshof besloot dat het verbod mocht doorgaan heeft TikTok-eigenaar Bytedance nog een optie, namelijk heel snel de app verkopen aan een Amerikaanse partij. Partner Oracle zou om TikTok staan te springen.
De app en het algoritme zouden dan worden verkocht. Vooral dat laatste is wat TikTok zo speciaal en bijzonder maakt, vindt China. “Het TikTok-algoritme staat op de lijst van technologieën die niet zonder toestemming van de Chinese overheid verkocht mogen worden”, zegt Sander.
Bovendien weet de techdeskundige dat China geen precedent wil scheppen door zomaar te verkopen, en zeker niet aan de Verenigde Staten. “Dat zou een enorme knieval zijn.”
Voor Donald Trump is het verbod extra zuur. Het was een van zijn verkiezingsbeloftes om een TikTok-verbod te voorkomen, maar hij begint maandag aan zijn nieuwe termijn, en dat is te laat. Overigens probeerde Trump tijdens zijn eerste presidentstermijn TikTok nog te verbieden. Maar tijdens de laatste verkiezingscampagne was het een belangrijk platform voor hem.
Sander vermoedt dat Trump de app wil laten overnemen door een Amerikaans bedrijf. “Hij heeft vrienden bij techbedrijven die TikTok wel willen hebben.” Trump wil het verbod zestig tot negentig dagen uitstellen, om in die maanden aan te sturen op een verkoop van de app.
“Uiteindelijk is het aan mij”, zei Trump eerder. “Jullie zullen wel zien wat ik ga doen.” Maar het zowel door de Democraten als Republikeinen breed gedragen verbod kan niet zomaar teruggedraaid worden.
